Waarom heeft een ZZP’er geen risico inventarisatie? 5 tips

De meeste mensen weten wel, dat als je personeel hebt, een Risico Inventarisatie & Evaluatie een verplicht onderdeel is, opgelegd vanuit de arbowetgeving.

Binnen mijn netwerk zijn er gemiddeld genomen best wat incidenten waarvan men achteraf zegt; “daar zijn we goed mee weggekomen”. Maar wat nou als je niet goed wegkomt? In deze blog kijk ik kritisch naar de ZZP’er (of inhuurkracht) en geef ik tips voor zowel werkgever, als ZZP’er om zichzelf beter in te dekken tegen de risico’s van de werkzaamheden.

Als ik even ga spitten in mijn netwerk van klanten, vrienden, kennissen, kan ik er zo een aantal opnoemen waarbij een ongeval minder goed afliep.

  • Onze vroegere knecht (41) overleed bij een bedrijfsongeval tijdens zaagwerkzaamheden
  • Een ZZP’er bij een klant verbrijzelde zijn pols bij een val van een trap
  • Een inhuurkracht bij een klant liep hoofdletsel op bij een lichte explosie bij onkruidbestrijding met heet water
  • Een medewerker van een loonbedrijf was betrokken bij een ongeval met graafmachine en raakte verlamd
  • Een medewerker van een loonbedrijf overleed bij werkzaamheden met de hakselaar (19 jaar)
  • Een ZZP’er verbrijzelde zijn kaak bij zaagwerkzaamheden

Zo kan ik nog wel even door gaan, maar zoals je ziet, is bij ongeveer de helft een inhuurkracht of ZZP’er betrokken. Vaak zijn deze niet of slecht verzekerd, wat weer zorgt voor een hoop sores en geldproblemen om weer op de been te komen. Sommigen beginnen zelfs weer met werken als ze daar lichamelijk of geestelijk nog helemaal niet aan toe zijn.

Bewust nemen van onaanvaardbaar risico

In mijn werk kom ik regelmatig ZZP’ers tegen. Als het dan gaat over ongevallen, merk ik dat ZZP’ers minder goed op de hoogte zijn gebracht over de gevaren van hun werk. Ze weten natuurlijk zelf wel wat ze aan het doen zijn, maar vast personeel krijgt maandelijks een toolboxmeeting of een start-werk vergadering, waarnaast een ZZP’er wordt ingevlogen om zonder deugdelijke voorlichting en instructie aan de slag te gaan. Men gaat er vanuit dat een ZZP’er een eigen bedrijf heeft en op de hoogte moet zijn. Toch is dat niet altijd het geval.

Het meerendeel van de ZZP’ers werkt conform uurtje / factuurtje. Zij zijn zelfstandig ondernemer, maar “runnen” geen bedrijf. Meestal doet de vrouw de administratie, terwijl de ZZP’er zelf de uren maakt. De ZZP’er houdt zich in ieder geval niet dagelijks bezig met wet- en regelgeving, veiligheid, risico’s, PBM’s en andere belangrijke zaken. En als het gaat om de arbowet, is de werkgever, dus degene die de ZZP’er daadwerkelijk de opdracht geeft, verantwoordelijk. Dus waarom zou de ZZP’er zichzelf verantwoordelijk voelen?

Na een ongeval vraag je jezelf wel eens af; “waarom deed hij dat nou? Hij wist toch…” Klopt. Heel vaak in het leven nemen we bust een onaanvaardbaar risico. Denk maar eens na over jezelf. Ben je ooit door een oranje stoplicht gereden terwijl je beter had kunnen stoppen?

We weten heus wel dat we een risico nemen wat niet aanvaardbaar is, en toch doen we het. Even snel, geen PBM in de buurt, het gaat toch altijd goed….

Tip 1Zorg dat ZZP’ers een RI&E hebben

Een ZZP’er of een boer die zichzelf verhuurd, hebben vaak geen (actuele) Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). De arbowetgeving stelt dit niet verplicht. Een RI&E kan kostbaar zijn, maar je leven is veel kostbaarder. Daarnaast stelt de VCA norm wel een RI&E verplichting aan de ZZP’er.

ZZP’ers die niet meer dan 40 uur per week arbeid verrichten, kunnen een lichtere variant op de RI&E maken, de “checklist gezondheidsrisico’s“. Deze kun je HIER invullen.

Tip 2 – Sluit je als ZZP’er aan bij Stigas

Stigas, de arbodienst voor agrarische en groene sector heeft een mooie oplossing voor ZZP’ers en andere zelfstandigen. Dit is het zogeheten “zelfstandigenpakket“.

Met dit pakket kunnen zelfstandigen zich aansluiten bij de arbodienst Stigas. Een basispakket kost €50,- per jaar en het uitgebreide pakket kost €142,- per jaar. Meer info vindt je HIER.

Het voordeel hiervan is, dat je als zelfstandige / ZZP’er, gebruik kunt maken van de arbodienst. Je hebt dan toegang tot de digitale branche RI&E (waarbij je de risico’s van je werk inzichtelijk hebt en voldoet aan de VCA norm als je aan het werk gaat bij VCA gecertificeerde bedrijven).

Daarnaast kun je ook nog kosteloos gebruik maken van het preventiespreekuur bij de Arboarts. Bij een preventiespreekuur kun je gericht kijken naar de risico’s van je werk en de gevolgen op je gezondheid, oftewel, je kunt een hoop ellende voorkomen.

Tip 3 – Volg voorlichting en instructie

Zorg dat je als werkgever, wanneer je een ZZP’er inhuurt, deze voorziet van voldoende voorlichting en instructie. Behandel de ZZP’er of inhuurkracht als je eigen personeel. Dit heeft 2 voordelen. Enerzijds verlaag je de risio’s door het bewustzijn te vergroten. Anderzijds is het een verplichting vanuit de arbowet (en VCA). Je bent als werkgever ook beter ingedekt als er onverhoopt toch iets gebeurd.

Ben je ZZP’er en ga je aan het werk voor een opdrachtgever? Vraag dan naar de risico’s en instructies. Je wilt immers toch weten waar je aan begint? Juist als ZZP’er, omdat je niet dagelijks werkt bij het bedrijf en de mensen en machines wellicht niet goed kent, ben je minder op elkaar ingespeeld.

Tip 4 – Zorg dat je als ZZP’er een AOV verzekering hebt

Pas geleden kwam ik bij een eenmanszaak. Een ZZP’er die van plan is om uit te breiden en personeel aan te nemen. In het adviesgesprek kwam de AOV verzekering naar voren. Deze had hij niet, want wat kon hem nou gebeuren? Als hij zijn “poot” zou breken, zou dat maar 6 weken duren en niet opwegen tegen de kosten voor een AOV verzekering (arbeidsongeschiktheidsverzekering).

Ik heb hem verteld dat zijn leven wellicht meer waard is dan de premie voor een AOV verzekering. Het is namelijk niet zo dat je alleen maar je “poot” kan breken. Er kan zo veel gebeuren; in je been zagen (hij was zo ervaren, dat overkomt hem natuurlijk nooit), een burn-out krijgen, en zieke of terminale partner thuis hebben, waardoor je je eigen werk onmogelijk kunt doen omdat je ook emotioneel een wrak bent en ook nog voor de kinderen moet zorgen, uitglijden of ongelukkig vallen, waardoor je in een rolstoel terecht komt, noem maar op…

Hij keek me aan en zei niets meer. De gemiddelde AOV verzekering kost tussen de €3500 – €4000,- op jaarbasis. Is dat duur als je naar je eigen leven kijkt? Het is namelijk ook nog aftrekbaar van de belasting.

Als je niet verzekerd bent en er overkomt je iets waardoor je niet meer kunt werken, of tijdelijk niet meer kunt werken, heb je geen inkomen. Je kosten gaan wel gewoon door. Zelf ben ik als zelfstandige ook gewoon verzekerd voor arbeidsongeschiktheid, want ook ik, als eigenaresse van een adviesbureau kan arbeidsongeschikt raken.

Wil je meer weten over een AOV verzekering? In mijn netwerk heb ik een aantal betrouwbare adviseurs die een passende verzekering kunnen vinden voor je.

Tip 5 – Lees het verhaal van Toon…

Wat voor impact heeft een (dodelijk) arbeidsongeval? In het boek “Toon, de impact van een dodelijk arbeidsongeval” nemen de nabestaanden van Toon je mee in de uren, weken, maanden en jaren van de nasleep van een dodelijk arbeidsongeval.

Het boek is geschreven door Karien, de vrouw van Toon, en Patrick, de zwager van Toon. Zij vertellen hun ervaringen, ellende en nasleep. Afgelopen december heb ik, samen met Patrick en Karien een workshop mogen verzorgen voor LTO leden in Zeeuws-Vlaanderen, waarbij Patrick en Karien hun verhaal hebben gedaan en ik een aanvulling heb gegeven over het inventariseren van risico’s. Patrick en Karien gaven daar een aantal boeken weg en ik heb er zelf een aantal aangeschaft, om ook weer weg te geven. Een deel van de opbrengst van het boek gaat naar Stichting Arbeidsongevallen, om andere nabestaanden te ondersteunen en het andere deel van de opbrengst gaat naar Stichting Hulphond, waar wij zelf ook een aantal honden voor hebben mogen opleiden. Deze honden worden ingezet bij gehandicapte mensen, mensen met PTSS of als therapiehond.

Het boek kun je HIER bestellen.

Ben jij ZZP’er of huur je ZZP’ers in in de Agrarische-, Groen-, Grond- & Infra sector? Maak een afspraak en we sparren samen verder over dit onderwerp.